کد مطلب:28001 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:127
885. امام حسین علیه السلام:در [ یكی از سال های] دوران خلافت امیر مؤمنان، جمعه و غدیر با هم یكی شدند. امام علیه السلام پنج ساعت از آن روزْ گذشته به بالای منبر رفت و به حمد و ثنای الهی پرداخت، حمدی كه مانندش شنیده نشد و ستایشی از خدا كرد كه كسی جز او [ چنین ستایش] نكرد. آنچه از آن به یاد مانده، این است...: «سپس ای گروه مؤمنان! خداوند متعال، امروز، دو عید بزرگ و سترگ را برایتان جمع كرد - كه هیچ یك بدون دیگری برپا نمی شود -، تا عطای نیكویش را برایتان تمام گردانَد و بر طریق هدایتش نگاهتان دارد و شما را دنباله رو آثار كسانی قرار دهد كه از پرتو هدایتش نور گرفته اند و شما را بر راه روشن اعتدال، به سوی خود در آورد و عطایای خجسته اش را بر شما فراوان كند. پس، جمعه را روز اجتماع قرار داد و برای پاك كردن گذشته ها و نیز برای شستن پلیدی هایی كه انسان از جمعه ای تا جمعه دیگر گرد می آورد، به سوی آن فرا خوانْد و آن را تذكّری برای مؤمنان و نمایش بیم متّقیان قرار داد و پاداش اعمال مطیعان را در آن، چندین برابر پاداش دیگر روزها بخشید و آن را این گونه قرار داد كه جز با پذیرش فرمان ها و باز ایستادن از نهی ها و سر فرود آوردن به اطاعتش در آنچه بر آن برانگیخت و دعوت كرد، كمال نمی یابد. پس، توحیدش جز با اعتراف به نبوّت پیامبرش پذیرفته نمی شود و دینش جز با ولایت آن كه به ولایتش فرمان داده، مقبول نمی اُفتد و اسباب فرمانبرداری اش جز با چنگ زدن به ریسمانش و ریسمان اهل ولایتش، سامان نمی یابد. پس در روز دُوح[2] بر پیامبرش چیزی فرو فرستاد كه اراده او را در انتخاب خالصان و برگزیدگانش روشن كرد.... بی گمان، این، روزی بزرگ مرتبه است. در این [ روز است كه] فَرَج (گشایشْ) واقع شد و درجه ها رفیع گشت و حجّت ها آشكار گردید و آن، روز آشكار كردن و روشن نمودن جایگاهِ نمایان [ ولایت] و روز كمال دین و روز پیمانِ بسته شده و روز گواه و گواهی شده است.... خدا شما را بیامرزد! پس از پایان مراسم [ عید غدیر]، بازگردید و بر خانواده تان گشایشی فراهم سازید و به برادرانتان نیكی كنید و پروردگار خود را بر نعمت هایی كه به شما ارزانی داشته، سپاس بگذارید. گرد هم آیید تا خداوند، پراكندگی تان را سامان بخشد و به هم نیكی كنید تا خدا رشته الفت شما را نگسلد. نعمت های الهی را به هم هدیه دهید، همان گونه كه خداوند، در این روز بر شما منّت نهاد و پاداش را در آن، چندین برابر عیدهای پیشین و پسین و غیر از آن قرار داد. نیكی در آن [ روز]، ثروت می آورد و عمر می افزاید، و مهربانی به همدیگر در آن، رحمت و رأفت خداوند را سبب می شود. از فضل خدا به برادران و خانواده تان، تا سر حدّ توان، ببخشید و تا آن جا كه دستتان می رسد، برایشان مهیّا دارید. با هم خوش رو باشید و در دیدار یكدیگر، اظهار شادمانی كنید و بر آنچه خداوند به شما بخشیده، سپاس بگزارید. به كسی كه به خیر شما امید دارد، افزون بر آن بدهید و به ناتوانان خود، همچون خود و هر اندازه كه از دستتان برمی آید، بخورانید. [ انفاقِ] یك درهم در این روز، پاداش [ انفاقِ] صد هزار درهم [ در روزهای دیگر] و [ حتّی] بیشتر را از سوی خدایعزوجل دارد. خداوند متعال به روزه این روز، فرا خوانده و پاداش بزرگی را برای آن به عهده گرفته است، به گونه ای كه اگر بنده ای جوان، از آغاز دنیا تا پایان آن، روزهایش را روزه بگیرد و شب هایش را برخیزد، به پای روزه خالصانه این روز نمی رسد. هر كس كه پیش از درخواست برادر دینی اش، به یاری او بشتابد و از سر رغبت، به او نیكی كند، پاداش كسی را دارد كه این روز را روزه گرفته و شبش را برخاسته باشد».[3]. 886. الكافی - به نقل از حسن بن راشد -:به امام صادق علیه السلام گفتم:فدایت شوم! آیا بجز دو عید [ فطر و قربان]، عید دیگری برای مسلمانان هست؟ گفت:«آری، ای حسن! از آن دو، بزرگ تر و والاتر [ نیز هست]». گفتم:و آن كدامین روز است؟ گفت:«روز نصب امیر مؤمنان - كه درودها و سلام خدا بر او باد - [ به خلافت] و قرار دادن او [ به عنوان] نشانه ای برای مردم». گفتم:فدایت شوم! شایسته است در آن، چه كاری بكنیم؟ گفت:«ای حسن! آن را روزه می داری و فراوان بر محمّدصلی الله علیه وآله و خاندانش صلوات می فرستی و از ستمكارانِ بر آنها، به نزد خدا بیزاری می جویی؛ زیرا پیامبران - كه درودهای خداوند بر آنان باد -، اوصیای خود را فرمان می دادند كه روز تعیین خود را به وصایت (جانشینی)، عید بگیرند». گفتم:پاداش روزه دارِ این روز چیست؟ گفت:«برابر روزه شصت ماه».[4]. 887. الكافی - به نقل از سالم -:از امام صادق علیه السلام پرسیدم:آیا برای مسلمانان، عیدی غیر از جمعه و قربان و فطر هست؟ گفت:«آری و احترامش از آنها بیشتر است». گفتم:فدایت شوم! آن عید، كدام است؟ گفت:«روزی كه پیامبر خدا امیر مؤمنان را [ به خلافت] نصب كرد و گفت:"هركه من مولای اویم، پس علی مولای اوست"». گفتم:و آن، كدام روز [ هفته] بوده است؟ گفت:«روز را برای چه می خواهی؟ چرا كه سال، می گردد؛ امّا آن، هجدهم ذی حجّه است». گفتم:شایسته است در آن روز، چه كار كنیم؟ گفت:«خداوند را - كه یادش عزیز باد -، با روزه و عبادت و ذكر محمّدصلی الله علیه وآله و آل محمّدعلیهم السلام یاد می كنید؛ چرا كه پیامبر خدا به امیر مؤمنان وصیّت كرد كه آن روز را عید بگیرد كه پیامبران [ پیشین ]هم چنین می كردند و به اوصیای خود، توصیه می نمودند كه [ روز تعیین وصی ]را عید بگیرند».[5]. 888. الخصال - به نقل از مفضّل بن عمر:به امام صادق علیه السلام گفتم:مسلمانان، چند عید دارند؟ گفت:«چهار عید». گفتم:دو عید [ فطر و قربان] و جمعه را می شناسم. گفت:«بزرگ ترین و والاترین آنها، روز هجدهم ذی حجّه است و آن، روزی است كه پیامبر خدا امیر مؤمنان را در آن، جانشین خود كرد و او را نشانه ای برای مردم قرار داد». گفتم:لازم است ما در آن روز، چه كنیم؟ گفت:«بر شما لازم است كه از سر سپاس و ستایش خدا، آن روز را روزه بگیرید؛ گرچه خداوند، هر لحظه شایسته سپاس است. پیامبران [ پیشین] هم به اوصیای خود فرمان می دادند كه روز تعیین وصی را به جانشینی، روزه و عید بگیرند. هر كه آن را روزه بدارد، [ پاداشی] برتر از عمل شصت سال دارد».[6]. 889. الإقبال - به نقل از ابو الحسن لیثی، درباره امام صادق علیه السلام -:به وابستگان و پیروانش كه حاضر بودند، گفت:«آیا روزی را كه خداوند، اسلام را در آن محكم ساخت و چراغ دین را برافروخت و آن را برای ما و وابستگان و پیروانمان عید قرار داد، می شناسید؟». گفتند:خدا و پیامبرش و فرزند پیامبرش آگاه ترند. ای سرور ما! آیا روز فطر است؟ گفت:«نه». گفتند:آیا روز عید قربان است؟ گفت:«نه، و البتّه این دو روز، بزرگ و والایند؛ ولی روز برافروختن چراغ دین، از آن دو، والاتر است و آن، روز هجدهم ذی حجّه است. پیامبر خدا، چون از حجّة الوداع بازگشت و به غدیر خم رسید، خداوندعزوجل به جبرئیل علیه السلام فرمان داد كه هنگام نماز ظهر آن روز، بر پیامبرصلی الله علیه وآله فرود آید و به او فرمان دهد كه به ولایت امیر مؤمنانْ قیام كند و او را برای پس از خود، منصوب نماید و در میان امّتش به جای خود بگمارد. پس، جبرئیل علیه السلام بر او فرود آمد و گفت:دوست من، محمّد! خداوند، به تو سلام می رساند و می گوید:"امروز به ولایت علی قیام كن تا پس از تو راهنمای امّتت باشد و به او مراجعه كنند و برای آنان، همچون تو باشد". پس، پیامبرصلی الله علیه وآله گفت:«دوست من، جبرئیل! من بیم آن دارم كه اصحابم، از آن رو كه از او ضربه خورده اند [ و در زمان مشرك بودنشان خونشان به دست او ریخته شده است]، بر او غیرت ورزند و كینه های درونی را آشكار كنند». پس، جبرئیل علیه السلام بالا رفت و طولی نكشید كه به فرمان خدا فرود آمد و به پیامبرصلی الله علیه وآله گفت:«ای پیامبر! آنچه را از جانب پروردگارت بر تو نازل شده، ابلاغ كن، كه اگر نكنی، پیامش را نرسانده ای و خدا تو را از [ گزند] مردم، حفظ می كند».[7]. پس، پیامبر خدا، بیمناك و ترسیده و هراسان برخاست و در حالی كه پاهایش از شدّت گرما می سوخت، فرمان داد تا جایگاه را تمیز كنند و زیر درختان بزرگ را از خار و خاشاك بروبند و چون انجام شد، فرمان نماز جماعت داد و مسلمانان گرد آمدند، كه در میانشان ابو بكر و عمر و عثمان و دیگر مهاجران و انصار هم بودند. سپس به سخنرانی برخاست و پس از آن، از ولایتْ یاد كرد و آن را بر همه مردم، واجب نمود و فرمان خدا را درباره آن، به ایشان اعلام كرد. مردم، چیزهایی گفتند و به خفا، زمزمه هایی كردند.[8]. 890. الأمالی - به نقل از صفوان بن یحیی -:شنیدم امام جعفر صادق علیه السلام می گوید:«هجدهم ذی حجّه، بزرگ ترین عید خداست. آفتاب، در روزی برتر از آن، طلوع نكرد و آن، روزی است كه خدا در آن، دینش را برای آفریدگانش به كمال رسانْد و نعمتش را بر آنان تمام كرد و دین اسلام را برایشان پسندید. خداوند، پیامبری برنینگیخت، جز آن كه [ آن پیامبر، ] وصیّش را در چنین روزی به جای خود نهاد و رهبر امّتش قرار داد. پس، پیروان ما باید بر نعمت بزرگِ شناخت این روز - كه تنها به آنان عطا شده - خدا را به یاد آورند». گفتم:ای پسر پیامبر خدا! در آن روز، چه كنیم؟ گفت:«آن را روزه بدار، كه روزه اش برابر شصت ماه است. در آن روز به اندازه توان، به خود و عیال خود و هركه در اختیار توست، احسان كن».[9]. 891. مصباح المتهجّد - به نقل از ابو هارون عمّار بن حریز عبدی -:در روز هجدهم ذی حجّه بر امام صادق علیه السلام وارد شدم و او را روزه دار یافتم. به من گفت:«امروز، روز بزرگی است. خداوند، حرمت آن را نزد مؤمنان، بزرگ نموده و دین را در آن، برایشان به كمال رسانده و نعمت را بر ایشان تمام نموده و عهد و پیمانی را كه از ایشان گرفته بود، تجدید كرده است». به او گفته شد كه پاداش روزه این روز چیست؟ گفت:«آن، روز عید و شادمانی و سرور است و روز روزه شكر خدای متعال. روزه آن، برابر روزه شصت ماه از ماه های حرام است»[10]. [11]. 892. امام صادق علیه السلام:روزه روز غدیر خم، برابر روزه عمر دنیاست. اگر انسانی به درازای عمر دنیا زندگی كند و [ همه] آن را روزه بدارد، ثواب روزه روز غدیر را دارد و [ نیز] روزه آن، در هر سال، نزد خدای عزوجل برابر صد حج و صد عمره مبرور[12] و مقبول است. و آن، عید بزرگ خداست.[13]. 893. امام رضاعلیه السلام:«چون روز قیامت شود، چهار روز، به سوی خدا می شتابند، آن گونه كه عروس را در شب زفاف به حجله می برند». گفته شد:چه روزهایی؟ گفت:«روز قربان و فطر و جمعه و غدیر. و روز غدیر، میان قربان و فطر و جمعه، مانند ماه در میان ستارگان است و آن، روزی است كه ابراهیم خلیل علیه السلام از آتش، نجات یافت و آن را برای سپاسگزاری از خدا، روزه گرفت و آن، روزی است كه خداوند در آن با راهنما قرار دادن علی علیه السلام به وسیله پیامبرصلی الله علیه وآله، دین را به كمال رسانْد و فضیلت و وصایت او را آشكار نمود. پس، آن روز را روزه گرفت. و آن، روز كمال [ دین] و به ذلّت افكندن شیطان است و روزی است كه اعمال شیعه و دوستداران آل محمّدعلیهم السلام پذیرفته می شود. آن روز، روز گرهگشایی و سبك كردن بار گناه و روز ارمغان و هدیه است و [ نیز] روز انتشار دانش و روز مژدگانی و شادمانی و بزرگ ترین عید. [ آن روز،] روز استجابت دعا و جایگاه سترگ و روز پوشیدن لباس [ شاد] و كندن [ لباس] سیاه و روز بستن پیمان [ ولایت] و راندن غم ها و روز عفو پیروان گنهكار امیر مؤمنان است. و آن، روز پیشگامی [ در خیر] و روز صلوات بر محمّدصلی الله علیه وآله و آل محمّدعلیهم السلام و روز خشنودی و روز عید خاندان محمّدعلیهم السلام و روز پذیرش اعمال و روز طلب فراوانی و روز راحت مؤمنان و روز تجارت [ آخرت] و روز دوستی و روز رسیدن به رحمت خدا و روز پاكسازی [ نفس] و روز ترك گناهان كوچك و بزرگ و روز عبادت و روز افطار دادن به روزه داران است و هر كس در آن روز، مؤمن روزه داری را افطار دهد، مانند كسی است كه فئام و فئام و... را اطعام كند» و امام علیه السلام «فئام» را ده بار گفت. سپس گفت:«آیا می دانی "فئام" چیست؟». گفت:نه. گفت:«یعنی:صد هزار نفر. و آن [ روز]، روز شادباش است. به همدیگر شادباش بگویید و چون مؤمنی برادرش را دید، بگوید:سپاس، خدای را كه ما را از چنگ زنندگان به ولایت امیر مؤمنان و دیگر امامان قرار داد».[14]. 894. امام رضاعلیه السلام - در بیان فضیلت روز غدیر -:اگر مردم، فضیلت حقیقی این روز را می دانستند، فرشتگان در هر روز، ده بار با آنان مصافحه می كردند.[15]. 895. مصباح الزائر - درباره فیّاض بن محمّد طرسوسی -:در روز غدیر، او پیش امام رضاعلیه السلام بود و عدّه ای از یاران خاصّ حضرت هم در آن جا حضور داشتند كه امام، آنان را برای افطار، نگاه داشته بود و برای خانه هایشان، غذا و هدیه و صِله و پوشاك و حتّی انگشتر و كفش فرستاده بود و وضعیت آنان و اطرافیان خود را تغییر داده بود. [ امام علیه السلام، نیز] وسایل و ابزارهای كاركرده خود را نو كرده بود و فضیلت و سابقه آن روز را بیان می كرد.[16]. ر. ك:ج 9، ص 76 (علی از زبان شاعران/جمال الدین خلعی). نفحات الأزهار:ج6 و 7 و 8 و 9. الغدیر:14 - 12/1 و 289 - 267.
884. پیامبر خداصلی الله علیه وآله:روز غدیر خم، برترین عید امّت من است و آن، روزی است كه خداوند متعال به من فرمان داد تا برادرم علی بن ابی طالب را نشانه ای برای این امّت قرار دهم تا پس از من، بدان، راه یابند و آن، روزی است كه خداوند، دین را در آن به كمال رسانْد و نعمت را بر امّتم تمام كرد و دین اسلام را برایشان پسندید.[1].